De start van een schooljaar is altijd spannend. Nieuwe klassen, nieuwe studenten en nieuwe dynamiek. Juist in het mbo zijn de eerste weken, de zogenoemde Gouden Weken, bepalend voor de sfeer en de kwaliteit van het pedagogisch klimaat. Studenten voelen in korte tijd aan: voel ik me hier veilig, hoor ik erbij, weet ik wat er van mij verwacht wordt?
Veel teams starten het jaar met een lange lijst regels. Structuur is belangrijk, maar regels zeggen vaak alleen wat er níet mag. En studenten leren pas echt wanneer ze weten wat ze wél kunnen laten zien.
Daarom pleit ik voor het werken met succescriteria per week.
Waarom succescriteria?
Succescriteria maken concreet welk gedrag gewenst is. Het zijn kleine, haalbare stappen die richting geven en verwachtingen positief formuleren. Daarmee geef je studenten houvast in een fase waarin alles nieuw is.
En nog belangrijker: succescriteria zijn niet opgelegd van bovenaf, maar bespreekbaar in de klas. Zo ontstaat eigenaarschap en ervaren studenten dat hun stem ertoe doet.
Voorbeeld: succescriteria per week
🔹 Week 1 Veiligheid & welkom
Ik begroet mijn klasgenoten en docent bij binnenkomst
Ik luister actief en laat anderen uitpraten
🔹 Week 2 Verbinding & samenwerken
Ik leer minimaal 3 klasgenoten beter kennen
Ik lever mijn deel van de opdracht op tijd in
🔹 Week 3 Eigenaarschap & groei
Ik vraag hulp als iets niet lukt
Ik geef feedback op een respectvolle manier
Op deze manier bouw je week na week aan een stevig fundament.
De rol van het puberbrein
Het mbo werkt vooral met jongeren van 16 tot 20 jaar. Hun puberbrein is nog volop in ontwikkeling:
De prefrontale cortex, die gaat over plannen, impulsen reguleren en perspectief nemen, rijpt pas rond het 25e levensjaar uit.
Jongeren kunnen hierdoor nog moeite hebben met vooruitdenken, zelfsturing en consequent gedrag.
Juist daarom zijn duidelijke verwachtingen, voorspelbaarheid en een veilige omgeving onmisbaar. Succescriteria geven richting én helpen jongeren om stap voor stap hun executieve functies te versterken.
De basishouding van de docent
Succescriteria werken nooit in hun eentje. Het fundament ligt altijd in de basishouding van de docent. Studenten voelen feilloos aan of er warmte, betrokkenheid en duidelijkheid aanwezig is.
Een positieve leeromgeving vraagt om:
Warmte → studenten voelen zich gezien en welkom.
Betrokkenheid → de docent laat merken dat hij/zij meedoet en investeert.
Duidelijkheid → verwachtingen zijn helder en consequent.
Met die basishouding worden succescriteria niet een lijstje, maar een kompas voor groei.
Wat levert dit op?
👩🏫 Voor docenten: minder strijd, meer rust en meer ruimte om te coachen en echt met leren bezig te zijn.
🎓 Voor studenten: veiligheid, eigenaarschap en zichtbare groei in houding en gedrag.
De Gouden Weken bieden een unieke kans: je legt de basis voor de rest van het schooljaar. Door te werken met succescriteria per week, in combinatie met een warme en duidelijke basishouding, creëer je een leerklimaat waarin studenten zich kunnen ontwikkelen én waarin docenten met plezier kunnen werken.
Reactie plaatsen
Reacties