Na de eerste weken hebben de meeste MBO-klassen hun draai gevonden. De rollen zijn duidelijker, er is meer samenwerking, en de basis van vertrouwen is gelegd.
Maar een sterke start is geen garantie voor blijvend succes.
Zonder onderhoud kan de groepssfeer langzaam terugvallen, zeker bij nieuwe uitdagingen zoals toetsen, BPV of groepswisselingen.
Deze fase 'norming' en uiteindelijk 'performing' vraagt om bewuste keuzes van jou als docent.
Wat zijn de norming- en performing-fasen?
Volgens Tuckman (1965) zijn dit de fasen waarin:
Norming: De groep vaste afspraken en gewoontes heeft ontwikkeld, conflicten beter oplost en constructief samenwerkt.
Performing: De groep effectief en zelfstandig functioneert, met wederzijds respect en vertrouwen.
In het MBO is dit hét moment waarop studenten samen verantwoordelijkheid nemen voor hun leerproces én het leerklimaat.
Waarom vasthouden belangrijk is
Welzijn en veerkracht: Studenten voelen zich veilig genoeg om fouten te maken en hulp te vragen.
Continuïteit: Nieuwe groepsleden of wisselingen hebben minder impact als de groep een sterke basis heeft.
Beroepshouding: Samenwerken, afspraken nakomen en conflicten oplossen zijn vaardigheden die direct relevant zijn in de beroepspraktijk.
Strategieën om het klimaat te onderhouden
1. Blijf investeren in relaties
-
Plan regelmatig korte check-ins: “Hoe gaat het met jou en de groep?”
-
Geef persoonlijke aandacht aan stille of teruggetrokken studenten.
2. Vier successen
-
Benoem behaalde doelen, zowel individueel als als groep.
-
Wissel vakinhoudelijke successen af met sociale successen (“We hebben elkaar deze week goed geholpen”).
3. Houd afspraken levend
-
Hang het klascontract zichtbaar op en bespreek het periodiek.
-
Laat studenten reflecteren: werken onze afspraken nog?
4. Geef eigenaarschap
-
Laat studenten zelf werkvormen bedenken voor groepsopdrachten.
-
Wijs “sfeerbewakers” aan die signaleren wanneer het klimaat verslechtert.
5. Voorkom terugval
-
Herken signalen van verslapping (meer afwezigheid, stille conflicten).
-
Pak problemen vroeg op en koppel terug aan eerdere afspraken.
Valkuilen
-
Denken dat een positieve sfeer vanzelf blijft bestaan.
-
Alleen inzetten op vakinhoud en geen tijd meer maken voor groepsbinding.
-
Negatieve patronen te laat signaleren.
Wetenschappelijke onderbouwing
-
Tuckman, B. W. (1965). Developmental sequence in small groups. Psychological Bulletin, 63(6), 384–399.
-
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The "what" and "why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268.
-
Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310–357.
Reactie plaatsen
Reacties