Ontwikkelingsgericht opleiden

In het onderwijs zijn we gewend te denken in termen van ‘beheersing’, ‘resultaten’ en ‘voldoen aan de norm’. Maar wat als we die focus verschuiven van het eindpunt naar het proces? Van meten naar begeleiden? Van oordeel naar groei?

Dat is precies waar ontwikkelingsgericht opleiden om draait.

📌 Van beoordeling naar begeleiding

Ontwikkelingsgericht opleiden betekent dat we studenten niet alleen beoordelen op wat ze op dit moment kunnen, maar juist kijken naar waar ze vandaan komen, waar ze naartoe willen en wat daarvoor nodig is. We nemen ontwikkeling als uitgangspunt. Niet als excuus, maar als richtlijn.

Dit vraagt om een andere bril: we zijn niet alleen instructeurs of beoordelaars, maar ook begeleiders van groei. Dat betekent dat we niet wachten tot een toetsmoment om iets te zeggen over iemands leren, we zitten er gedurende het hele proces bovenop. Met vragen, met feedback, met vertrouwen.

🔍 Wat staat centraal?

Bij ontwikkelingsgericht opleiden kijken we niet alleen naar cognitieve prestaties, maar ook naar:

• Zelfregulatie: Hoe leert een student leren? Hoe stuurt hij of zij eigen gedrag aan?

• Beroepshouding: Hoe toont een student betrokkenheid, motivatie of verantwoordelijkheidsgevoel?

• Identiteitsontwikkeling: Hoe ontwikkelt iemand zich als toekomstig professional én persoon?

We gebruiken tools zoals reflectie, formatieve feedback en portfolio’s om deze ontwikkeling zichtbaar te maken.

🧠 Waarom is dit zo belangrijk?

Jongeren in het mbo zitten midden in een fase van hersenrijping. De prefrontale cortex; het gebied dat verantwoordelijk is voor plannen, keuzes maken en impulscontrole, is nog volop in ontwikkeling. Dat betekent dat veel studenten nog mogen leren hoe ze moeten leren.

Een strikte focus op prestaties doet hen tekort. Ze hebben recht op een leeromgeving die helpt bij het ontwikkelen van deze vaardigheden, niet één die ze afrekent op iets wat nog in wording is.

💬 Wat betekent dit voor ons als docenten en begeleiders?

Het betekent dat we:

• Studenten niet zien als afmakers van leerdoelen, maar als mensen in ontwikkeling.

• Feedback geven die richting geeft, niet alleen een oordeel velt.

• Ruimte creëren voor reflectie, twijfel, vertraging én herstel.

• Samenwerken als team, zodat we met één stem spreken over groei.

En misschien wel het belangrijkste: dat we blijven geloven in het potentieel van onze studenten, ook als het er nog niet volledig uitkomt.

Ontwikkelingsgericht opleiden is geen ‘softe’ aanpak. Het is een stevige, doordachte manier van kijken naar leren. Eén die recht doet aan de complexiteit van onderwijs én de ontwikkeling van jongeren.

Het vraagt iets van studenten, maar minstens zoveel van ons als onderwijsprofessionals. Het vraagt lef, vertrouwen en samenwerking.

Maar het levert iets op dat geen toets kan meten: een leeromgeving waarin studenten durven groeien.